AK Parti milletvekillerinin imzasıyla hazırlanan ve otomobillerde uygulanacak Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) oranlarını yeniden düzenleyen kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Teklifle birlikte özellikle hibrit ve elektrikli araçlarda vergi oranlarında önemli değişiklikler öngörülüyor. Akaryakıtla çalışan binek otomobillerde ise piyasa fiyatlarını etkileyebilecek bir değişiklik yapılması beklenmiyor. Yeni düzenleme ile ayrıca elektrikli araçların ÖTV’sini belirleme yetkisi Cumhurbaşkanı’na veriliyor.
Matrah Sistemi Yetersiz Kaldı
Mevcut durumda akaryakıtla çalışan binek otomobillerin vergilendirilmesinde iki temel kriter esas alınıyor: motor silindir hacmi ve araç matrahı. Ancak son yıllarda araç fiyatlarında yaşanan hızlı artışa rağmen, matrah güncellemeleri yeterli düzeyde yapılmadı. Bu nedenle fiili olarak piyasadaki yerli ya da yabancı tüm araçlar yüzde 80, yüzde 150 ve yüzde 220 gibi yüksek ÖTV oranlarıyla vergilendirilmeye başlandı.
Vergi oranları yasal olarak yüzde 45 ila yüzde 220 arasında değişiyor olsa da matrahların yetersizliği nedeniyle artık en küçük hacimli araçlar bile yüksek vergi dilimlerine giriyor. Bu durum, mevcut dört ÖTV diliminin (yüzde 45, 50, 60, 70) işlevsiz hale gelmesine yol açtı. Yeni düzenlemenin yasalaşması halinde bu dört ÖTV dilimi tamamen kaldırılmış olacak.
Hibrit Araçlara Yeni ÖTV Oranları
Teklife göre hibrit araçlarda yani hem içten yanmalı hem de elektrikli motor barındıran otomobillerde uygulanacak ÖTV oranları yeniden belirlenecek. Bu kapsamda:
Elektrik motoru 50 kW'yı geçip motor silindir hacmi 1800 cc'yi geçmeyen hibrit araçlarda ÖTV oranı yüzde 80 olacak.
Elektrik motoru gücü 100 kW'yı geçen ve motor silindir hacmi 2500 cc'yi aşmayan hibrit araçlarda ise ÖTV oranı mevcut yüzde 130’dan yüzde 150’ye çıkarılacak.
Daha yüksek motor hacmine ve elektrik gücüne sahip hibrit araçlar içinse en yüksek dilim olan yüzde 220 oranında vergi uygulanacak.
Kamyonetlerde de Değişiklik Var
ÖTV düzenlemesi sadece binek araçları değil, pick-up tipi kamyonetleri de kapsıyor. Azami yüklü kapasitesi 3500 kilogramı geçmeyen bu araçlarda ÖTV oranı, mevcut yüzde 4-15 aralığından çıkarılarak doğrudan yüzde 50’ye yükseltilecek. Bu artış, özellikle ticari kullanım amacıyla bu tür araçlara yönelen kullanıcıları yakından ilgilendiriyor.
Elektrikli Araçlarda Yetki Cumhurbaşkanında
Düzenlemenin en dikkat çeken maddelerinden biri de elektrikli araçlara ilişkin. Yeni yasa teklifine göre, elektrikli otomobillerin ÖTV oranlarının belirlenmesinde teknik kriterler (batarya kapasitesi, menzil vb.) esas alınacak ve bu oranları belirleme yetkisi doğrudan Cumhurbaşkanı’na verilecek. Bu yetki ile birlikte, elektrikli araçların vergi yükü, Meclis’ten yasa geçmeden Cumhurbaşkanı kararıyla artırılabilecek ya da azaltılabilecek.
Mevcut Elektrikli Araç ÖTV Oranları
Kasım 2023’te yapılan düzenlemeyle birlikte elektrikli araçlarda geçerli olan ÖTV oranları şu şekildeydi:
Motor gücü 160 kW ve altında olan ve matrahı 1.450.000 TL’yi aşmayan elektrikli araçlarda ÖTV oranı %10,
Motor gücü 160 kW ve altında olan ancak matrahı 1.450.000 TL’yi aşan araçlarda ÖTV oranı %40,
Motor gücü 160 kW’nın üstünde olan ve matrahı 1.350.000 TL’yi aşmayan araçlarda ÖTV oranı %50,
Motor gücü 160 kW’nın üstünde ve matrahı 1.350.000 TL’yi aşan elektrikli araçlarda ise ÖTV oranı %60 olarak uygulanıyordu.
Yeni düzenleme ile birlikte bu oranların teknik donanım ve menzil gibi faktörler dikkate alınarak esnetilmesi ya da yeniden belirlenmesi mümkün hale gelecek.
Sektörün Beklentisi: ÖTV Sistemi Yeniden Yapılandırılmalı
Otomotiv sektörünün uzun süredir talep ettiği vergi reformu kapsamında yapılan bu düzenleme, özellikle hibrit ve elektrikli araçlara olan ilgiyi doğrudan etkileyebilir. Matrah sisteminin güncel ekonomik koşullara uyarlanamaması nedeniyle piyasadaki tüm araçların yüksek vergiye tabi olması, hem üreticilerin hem de tüketicilerin tepkisini çekiyordu. Yeni düzenlemenin yasalaşması halinde araç fiyatlarında sınırlı da olsa hareketlilik yaşanabileceği belirtiliyor.