Van’ın Edremit ilçesi, binlerce yıllık tarihi ve doğal güzelliğiyle Doğu Anadolu’nun incisi olarak tanınırken, 2024 yazında büyük bir çevre ve kültürel krizle karşı karşıya kaldı. Urartu Kralı Menua tarafından M.Ö. 9. yüzyılda inşa edilen ve Anadolu’nun en eski sulama yapılarından biri olan Şamran Kanalı, bu yıl tamamen kurudu. Suyun kesilmesiyle birlikte Edremit'te bulunan bağ ve bahçeler daha yazın ilk ayında adeta sonbaharı yaşamaya başladı. Sararan yapraklar, kuruyan ağaçlar ve susuz kalan toprak, hem çiftçileri hem de yöre halkını derin endişeye sevk etti.
Tarih ve Doğa Aynı Anda Kuruyor
Şamran Kanalı yalnızca bir su hattı değil, aynı zamanda Urartu uygarlığının mühendislik mirası ve Van’ın kültürel zenginliğinin simgelerinden biri. Kayalara kazınmış kitabelerle bugüne ulaşan bu antik kanal, yüzyıllardır Van Ovası’na hayat veriyor, tarımın temelini oluşturuyordu. Ancak 2025 yazında bu kadim su yolu suskun kaldı. Kanalın kuruması, yalnızca tarımsal üretimi değil, aynı zamanda binlerce yıllık kültürel geçmişi de tehdit ediyor.
Turizm ve Ekonomi Büyük Darbe Alabilir
Van Gölü kıyısında konumlanan Edremit, göl manzarası, yeşil doğası ve tarihi dokusuyla yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin akınına uğruyordu. Ancak Şamran Kanalı’nın susmasıyla birlikte bağlar-bahçeler kurudu, yeşil alanlar sarardı. Artan sıcaklık ve kuraklıkla birlikte yangın riski yükselirken, bu durum turistik işletmelerin gelirini ve bölge halkının geçimini de tehdit etmeye başladı.
Yetkililere Çağrı: “Şamran’a Yeniden Su Verilsin”
Edremit halkı, yaşanan kuraklığın sadece bir mevsimsel sorun olmadığını, binlerce yıllık yaşam döngüsünü tehdit eden bir kriz olduğunu vurgulayarak yetkililere acil müdahale çağrısı yaptı. Başta Van Valisi Ozan Balcı olmak üzere DSİ 17. Bölge Müdürlüğü’ne seslenen vatandaşlar, Şamran Kanalı’na yeniden su verilmesini ve yaşanan bu çevresel felakete çözüm bulunmasını talep ediyor. Konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
Edremit’in susması, sadece bir ilçenin değil, tarihin, doğanın ve insan yaşamının da sessizliğe gömülmesi anlamına geliyor. Şamran Kanalı’nın yeniden akması, bu kadim coğrafyada yaşamın ve umudun yeniden filizlenmesi için kritik önem taşıyor.
