Tarım ve hayvancılıkla uğraşanların yakından takip ettiği şap hastalığı, özellikle büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar arasında hızla yayılan, ciddi ekonomik kayıplara neden olabilen viral bir enfeksiyondur. Son yıllarda zaman zaman görülen şap vakaları, hem üreticilerde hem de tüketicilerde endişeye neden olabiliyor. Peki, şap hastalığı nedir, nasıl bulaşır? Şap hastalığı hayvandan insana bulaşır mı?
Şap hastalığı (Foot and Mouth Disease - FMD), çift tırnaklı hayvanları etkileyen son derece bulaşıcı bir viral hastalıktır. Etkeni “Aphthovirus” adlı bir virüstür. En sık sığır, koyun, keçi ve domuzlarda görülür. Hayvanlarda yüksek ateş, ağız içinde yaralar, tırnak aralarında ve memelerde lezyonlarla kendini gösterir. Şap hastalığı ölüme neden olmasa da süt veriminde ciddi düşüşlere, kilo kaybına ve hayvan ticaretinde kısıtlamalara yol açtığı için ekonomik açıdan büyük risk taşır.
ŞAP HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Şap hastalığı, hayvandan hayvana doğrudan temasla veya dolaylı yollarla çok hızlı şekilde yayılabilir. Bulaşma yolları şunlardır:
Enfekte hayvanların tükürüğü, sütü, dışkısı veya burun akıntısıyla temas
Kirli yem, su veya ekipman kullanımı
İnsanların elleri, giysileri veya araçlarıyla virüsün taşınması
Havanın etkisiyle uzun mesafelere taşınması (özellikle rüzgarlı havalarda)
Virüs, dış ortamda oldukça dirençlidir. Bu da hastalığın kontrolünü zorlaştırır ve yayılma hızını artırır.
ŞAP HASTALIĞI İNSANA BULAŞIR MI?
Şap hastalığının insanlara bulaşma ihtimali oldukça düşüktür. Çok nadir durumlarda enfekte hayvanlarla yoğun temas halinde olan kişilerde hafif semptomlarla görülebilir. Ancak bu vakalar oldukça sınırlıdır. İnsanlarda görüldüğünde; hafif ateş, ağızda yaralar ve ciltte kızarıklık gibi belirtilerle sınırlı kalır. Şap hastalığı insanlarda ciddi sağlık sorunlarına neden olmaz ve genellikle kendiliğinden iyileşir.
ŞAP HASTALIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Hayvanların düzenli aşılanması
Şüpheli hayvanların karantinaya alınması
Ahır ve ekipmanların dezenfekte edilmesi
Hayvan hareketlerinin kontrol altına alınması
Tarım ve hayvancılık personelinin hijyen kurallarına uyması
