Hafta içi her gün saat 11.00'de canlı yayınla izleyicisiyle buluşan "Tarım Orman Gündemi" programının bu bölümünde, Van İl Tarım ve Orman Müdürü Dr. Turgay Şişman stüdyo konuğu oldu. Programda; Van’ın tarımsal üretimdeki güncel durumu, küçükbaş ve büyükbaş hayvan varlığı, kırsal kalkınma yatırımları, mera ıslah çalışmaları, yem bitkileri ve bitkisel üretim potansiyeli gibi birçok önemli konu ele alındı. Ayrıca Van’da çiftçi eğitim faaliyetleri, coğrafi işaretli ürünler, arıcılık ve bal üretimi ile su ürünleri üretimi hakkında detaylı bilgiler paylaşıldı. Alanında uzman konuklarla güncel gelişmelerin değerlendirildiği program, tarım ve orman sektörüne dair merak edilen birçok soruya yanıt verdi.
Van denilince akla ilk gelen şüphesiz Van Gölü oluyor. Meşhur Van kahvaltısı, Van kedisi, otlu peyniri ve üretim çeşitliliğiyle öne çıkan şehir, tarım ve hayvancılık alanında da önemli bir merkez konumunda. Bu konuları konuşmak üzere Van İl Tarım ve Orman Müdürü Dr. Turgay Şişman, canlı yayında soruları yanıtladı.
VAN GÖLÜ, KAHVALTI, KEDİ VE DAHA FAZLASI
Program sunucusu, Van’a olan ilgisini dile getirerek, "Geçmiş yıllarda Van’a gitmişliğim var. Çok güzel bir şehir. Biz Van Gölü diyoruz ama siz orada Van Denizi diyorsunuz. Gerçekten o havayı teneffüs etmek çok keyifliydi," ifadelerini kullandı. Van İl Tarım ve Orman Müdürü Dr. Turgay Şişman ise Van’ın tarihi ve doğal güzelliklerine dikkat çekerek, "Van kedisi, otlu peyniri, inci kefali, Norduz Koyu, Hoşap Kalesi, Van Kalesi, Edremit’te batan güneşi ile hem tarihi hem doğal zenginliklere sahip kadim bir şehiriz," dedi.
VAN KÜÇÜKBAŞ HAYVANCILIKTA LİDER
Küçükbaş hayvancılıkla ilgili bilgiler veren Dr. Şişman, "Van, Türkiye’de küçükbaş hayvan varlığında ilk sırada yer alıyor. Şu an 3 milyon 373 bin küçükbaş hayvanımız var. Irk olarak ağırlıklı Ak Karaman ve melezi bulunuyor. Ayrıca 40 bin civarında coğrafi işaretli Norduz koyunumuz var," dedi. Van’ın 12 milyon 362 bin dekar mera varlığı ile Türkiye’de ikinci sırada yer aldığını belirten Şişman, "Meralarımızın büyük bölümü küçükbaş hayvancılığa uygun. Ayrıca yem bitkileri ekiminde de önde gelen illerden biriyiz. Yonca üretiminde Türkiye 6’ncısı, korungada ise 2’nci sıradayız," diye konuştu.
BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIKTA DA İDDİALI
Van’da 150 bin büyükbaş hayvan bulunduğunu belirten İl Müdürü Şişman, "Çoğunluğu Simental ve melezi, bir kısmı da Brown Swiss ırkından oluşuyor. Ayrıca Etçi Damızlık Sığır Yetiştiriciliği Projesi kapsamında Erciş yolunda 13 bin dekarlık alanda bir Damızlık Üretim Merkezi kuruluyor. Bu merkezde cinsiyeti önceden belirlenmiş sperma üretimi de yapılacak," dedi.
KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARINA BÜYÜK DESTEK
Van’da kırsal kalkınmaya yönelik projelere de değinen Şişman, "Bakanlığımızın desteğiyle 63 projemiz onaylandı. Toplam 115 milyon 519 bin TL’lik hibe desteği sağlayacağız. 2006-2024 yılları arasında ise toplam 4216 projeye 185 milyon TL hibe ödemesi gerçekleştirildi. Bu yatırımlarla 2000 kişiye istihdam sağlandı," bilgisini paylaştı.
MERA ISLAH ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR
Van’ın toplam yüzölçümünün %58’inin mera olduğunu belirten Şişman, "Türkiye’deki toplam mera varlığının %10’u Van’da. Bu bizim için büyük bir sorumluluk. Şu anda 51 ıslah projemiz devam ediyor. Meralarımızı korumak ve gelecek nesillere aktarmak için çalışıyoruz," dedi.
YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNDE TÜRKİYE’DE İLK SIRALARDA
Yem bitkileri konusunda da bilgi veren Şişman, "Van’da 3 milyon dekar tarla ürünleri alanımız var. Yonca üretiminde Türkiye 6’ncısıyız. 938 bin ton yonca, 1 milyon 800 bin ton yeşil ot üretiyoruz. Bu üretim, mevcut hayvan varlığımızı beslemek için çok önemli," dedi.
MEYVECİLİKTE HEDEF BÜYÜK
Meyvecilikte de önemli adımlar attıklarını ifade eden Dr. Şişman, "Son üç yılda 3 milyon meyve fidanını toprakla buluşturduk. Bu yıl 650 bin fidan daha diktik. 1 milyon Erciş üzümü fidanı da dahil. Önümüzdeki yıllarda meyve üretiminde ciddi artış bekliyoruz," diye konuştu.
BUĞDAY VE ARPA ÜRETİMİNDE ARTIŞ
Buğday ve arpa üretimine dair bilgiler de veren İl Müdürü Şişman, "2023 yılında 645 bin dekar alanda 109 bin ton buğday ürettik. 2024 yılında ise ekim alanını %20 artırarak 696 bin dekara çıkardık ve 134 bin ton buğday elde ettik. Kuraklık ve don nedeniyle bu yıl bir miktar rekolte düşüklüğü bekliyoruz," dedi. Dr. Turgay Şişman, Van’ın tarım ve hayvancılıktaki potansiyelini daha ileriye taşımak için çalışmalara aralıksız devam edeceklerini belirtti.
VAN’DA TARIM VE HAYVANCILIKTA BÜYÜK BAŞARI: ÜRETİCİYE DESTEK, VERİMDE ARTIŞ
Van İl Tarım ve Orman Müdürü Dr. Turgay Şişman, Van’daki tarım ve hayvancılık faaliyetleri hakkında önemli bilgiler verdi. Özellikle hasat döneminde biçerdöver kontrollerine büyük önem verdiklerini vurgulayan Şişman, dane kaybını minimum seviyede tuttuklarını belirtti.
DANE KAYBINDA TÜRKİYE ORTALAMASININ ALTINDA
Dr. Şişman, "Hasat esnasında biçerdöver kontrollerimizi titizlikle yapıyoruz. Bakanlığımızın belirlediği dane kaybı oranı %3'ün üzerinde olursa olumsuz kabul ediliyor. Biz Van olarak %1,5 seviyesindeyiz. Eğitimlerimiz ve denetimlerimiz sayesinde bu oranı düşük tutuyoruz. Bu, hububat verimimizi artırmada önemli bir etken," dedi.
ÇİFTÇİLERE SERTİFİKALI TOHUM DESTEĞİ
Son 3 yılda çiftçilere ciddi tohum desteği sağladıklarını belirten İl Müdürü Şişman, "3.044 çiftçimize 3.281 ton arpa tohumu, 4.274 çiftçimize de 3.294 ton buğday tohumu dağıttık. Bu destekler toplamda yaklaşık 84 milyon TL’lik bir bütçeyle gerçekleştirildi. Üstelik bu tohumlar %75 hibeli ve sertifikalı. Sertifikalı tohum demek, kaliteli, verimi yüksek, genetiği ve kimliği belli, denetlenmiş tohum demektir," ifadelerini kullandı.
VERİMDE BÜYÜK ARTIŞ SAĞLANDI
Sertifikalı tohum kullanımı sayesinde Van’da buğday veriminde ciddi artışlar yaşandığını söyleyen Şişman, "Buğdayda dekara ortalama 200-250 kilogram verim alırken, şimdi sulamalı alanlarda 400-450 kilogramlara, bazı bölgelerde ise 800 kilogramlara ulaşıyoruz," dedi.
ÇİFTÇİYLE SÜREKLİ İLETİŞİM
Çiftçi ve üreticilerle sürekli sahada olduklarını vurgulayan Dr. Şişman, "Haftada en az 3 gün programlı saha ziyaretleri yapıyoruz. Gece toplantıları, cuma buluşmaları, köy odalarında, camilerde, çiftçi evlerinde birebir üreticilerimizle görüşüyoruz. Son 6 ayda 750’nin üzerinde toplantı gerçekleştirdik ve 32 bin çiftçimize birebir ulaştık," dedi.
EĞİTİM FAALİYETLERİ DEVAM EDİYOR
Üreticilere yönelik eğitim faaliyetlerini de önemsediklerini belirten Şişman, "Çiftçilerimizin talebi üzerine ya da bizim belirlediğimiz ihtiyaç alanlarında eğitim toplantıları yapıyoruz. Eğitim broşürleri, lifletler ve sunumlarla destek veriyoruz," dedi.
COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLERDE ZENGİNLİK
Van’ın coğrafi işaretli ürünlerine de değinen Şişman, "Fatih Saray Cevizi ve Çatak Cevizi bizim kurumumuzun coğrafi işaretli ürünleri. Ayrıca Erciş Üzümü, Erciş Lahanası, Gevaş Fasulyesi, Sıhke Kavunu, İnci Kefali, Van Kahvaltısı ve Otlu Peynir de ilimizin coğrafi işaretli değerleri arasında," dedi. Şişman, "Coğrafi işaret almak önemli ama daha da önemlisi bu ürünleri standartlarına uygun şekilde üretmeye devam etmek," diye ekledi.
ORGANİK BAL ÜRETİMİYLE VAN İDDİALI
Van’ın bal üretiminde de iddialı olduğunu vurgulayan Şişman, "12 milyon dekarın üzerindeki meralarımız bal üretimine son derece uygun. Geçen yıl 2.128 ton bal ürettik. 166 bin kovanımız mevcut. Prolin değeri 350 ile 1.500 arasında değişen çok kaliteli ballarımız var. Ayrıca Van balının kimliklendirilmesi projesi de devam ediyor," dedi.
SU ÜRÜNLERİNDE İNCİ KEFALİ VE ALABALIK ÜRETİMİ
Van’daki su ürünleri üretimine de değinen Şişman, "Van Gölü, Erçek Gölü ve Keşiş Gölü olmak üzere üç önemli su kaynağımız var. İnci Kefali, sadece Van Gölü’nde yaşayan endemik bir tür. Ayrıca 40 adet kara tesisimizde yıllık 2.500 ton alabalık üretiyoruz. 55 milyon adet yavru balık üretim kapasitemiz var. Ayrıca 80 teknemizle 7 farklı noktadan yıllık 8 ila 10 bin ton arası avcılık yapıyoruz. Yaklaşık 15 bin kişi balıkçılıktan geçimini sağlıyor," dedi.
YERLİ ALABALIK YUMURTASI ÜRETİM TESİSİ GELİYOR
Son olarak Bahçesaray’daki Mukus Çayı üzerine kurulacak olan 200 milyon adet yumurta kapasiteli yerli alabalık yumurtası üretim tesisi hakkında bilgi veren Şişman, "Bu proje tamamlandığında, ithal edilen alabalık yumurtasının yerli üretimini sağlamış olacağız," dedi.
TEŞEKKÜR MESAJI
Program sonunda Dr. Turgay Şişman, "Bize bu fırsatı veren Eğitim Yayın ve Yayınlar Dairesi Başkanımız Bülent Kahraman Çolakoğlu başta olmak üzere, Sayın Bakanımıza, Bakan Yardımcılarımıza, Genel Müdürlerimize, Sayın Valimize ve emeği geçen herkese teşekkür ediyorum," dedi.
Program, Van’a dair tarım ve hayvancılık alanındaki çalışmaların detaylı şekilde anlatılmasıyla sona erdi.
